Skip to main content

Posts

Showing posts from November, 2016

विश्वको उत्कृष्ठ सय महिलाको सूचीमा ‘लाक्पा शेर्पा’ परिन

ब्रिटिस ब्रोडकास्टिङ कर्पोरेसन बीबीसीले १०० महिलाको सूची सार्वजनिक गरेको छ । जसमा नेपालकी दुई महिला पनि परेकी छन् । नेपालकी लाक्पा शेर्पा र चनिरा बज्राचार्य यो सूचीमा परेकी छन् । २१ वर्षकी चनिरा पूर्व कुमारी हुन् र, उनले अहिले पूर्व कुमारीहरुको सहयोगका लागि सक्रिय छिन् । ४३ वर्षीया शेर्पा भने पर्वतारोही हुन् । उनले सात पटक सगरमाथाको सफल आरोहण गरेकी छन् ।

पशु बलि मानव सभ्यताकै कलंक’

पशु बलि मानव सभ्यताकै कलंक’ ‘बाच्नु र बचाउनु सबैको अधिकार हो, मार्नु र मारेर खानु कसैको अधिकार होइन, यो त अन्याय अत्याचार र हेपाहा प्रवृत्ति हो ।’ पशु बलि पाप हो मानिस र जनावर दुवैमा आत्मा हुन्छ । भनिन्छ आत्मरक्षा गर्नु नै धर्म हो । तर, मानव जातिमा धर्मका नाममा राक्षसी प्रवृत्ति देखा परेको प्रशस्तै उदाहरण हामीसामु जीवितै छन् । जिब्रोको स्वादका लागि पशुको ज्यान मार्नु र बलि दिएर देवता खुसी हुन्छन् भन्ने अन्ध प्रवृत्तिका कारण मानवमा राक्षसीपन देखिएको छ । अरूको आत्मा मारेर भोजन गर्नु मानिसको गुण होइन । त्यो त राक्षसको गुण हो । त्यसैले निर्दोश पशुको हत्या गर्नु कुनै धर्म नभएर पाप हो । साधारण शब्दमा बुझ्ने हो भने आत्मारक्षा गर्नु नै धर्म हो । तर, जिब्रोको स्वादका लागि अरूलाई मार्नु चाहिँ पाप हो । हामी मानव जातिले भोजन स्वादिलो बनाउन निर्दोष पशुको हत्या गरिरहेका छौं । त्यसैले पशुको हत्या गरेर, पशुआत्मा मारेर हामीले कति कति पुण्य कमाइरहेका छौं ? कसैले पनि अरूलाई मारेर भोजन गर्नु भनेर स्विकारेको छैन । त्यसैले हामीले पशु मारेर राक्षसी प्रवृत्ति देखाइरहेका छांै । अर्को अर्थमा भन्दा ...

नयाँ अवतारमा ‘बौद्ध स्तुपा’, हेर्नुस्

काठमाडौंको बौद्धनाथ क्षेत्रको स्तुपालाई हेर्ने र दर्शन गर्नेहरू दंग भेटिन्छन् । किनभने डेढ वर्षअघि भूकम्पको शिकार भएको बौद्ध एक वर्षपछि नै पुरानोभन्दा पनि चमकदार स्वरुपमा उभिएको छ । बौद्धले नयाँ जुनी पाएको छ भनौैं या नयाँ अवतार बदलेको छ । जे होस्, यसलाई माया गर्ने र यसलाई आस्थाको केन्द्र मान्नेहरुले आफ्नो सम्पदा फेरि ‘उज्यालो’ रुपमा जस्ताको तस्तै पाएका छन् । एउटै भूकम्पको धक्काले अस्तब्यस्त भएको स्वयम्भुनाथ क्षेत्र आज पनि उस्तै स्वरुपमा छ । धरहरा कसले बनाउने भन्ने नै टुंगिएको छैन । यसले धार्मिक, सांस्कृतिक र पुरतात्विक सम्पदालाई माया गर्ने धेरैको मनलाई बिझाउँछ । तर, बौद्धनाथ क्षेत्रमा पुग्नेहरुले नेपालमा ‘समयमै केही हुँदैन’ भन्न पाउने छैनन् । किनभने बौद्ध स्तुपाले आफ्नो पुरानो स्वरुप पाउन धेरै समय लगाएन । कारण एउटै छ-स्थानीयको जागरण र मिहेनत । सरकारी तवरबाट पुरातात्विक सम्पदाका पुनर्निर्माणमा ढिलाइ भइरहँदा बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समिति आफैंले यसलाई तदारुकताका साथ निर्माण गर्‍यो । भूकम्प गएको डेढवर्षमै बौद्धनाथ फेरि ‘चम्किलो’ भएको छ । नवजीवन पाएको बौद्ध स्तुपालाई...

आँसु र हाँसोको संगम हो संगीत’

सोलुखुम्बुकी कुङगा ङिमा शेर्पा गायिका मात्र होइन, रचनाकार पनि हुन् । उनले थुप्रै गीत तथा गजल लेखेकी छन् । उनले लेखेका गीत नेपालका चर्चित गायक गायिकाले गाइसकेका छन् । उनी संगीतसमेत आफै गर्छिन् । बहुमुखी प्रतिभाकी धनी कुङगासँंग हिमगाथा साप्ताहिकले गरेको विशेष कुराकानीको सम्पादित अंशः दिन कसरी बितिरहेको छ ? अहिले गीति एल्बम निकाल्ने तयारीमा छु । एकै पटक दुई वटा एल्बम आउने भएकाले निकै व्यस्त छु । कस्तो खालको एल्बम हो यो ? एउटा लोक पप र शेर्पा सेलो मिक्स भएको एल्बम ल्याउने तयारीमा छु । अर्को गजल संग्रह ल्याउने तयारीमा छु । अहिलेसम्म कति वटा गीत गाउनुभयो ? आफ्नै स्वरमा दुई वटा गीत गाएकी छु । गायक प्रेम लोप्चनसँग गीत गाएको थिएँ । त्यो गीत निकै चर्चित भयो । मलाई त्यही गीतले गायिकाको परिचय दियो । तर, मैले गीत गाउने भन्दा पनि लेख्ने काम गरें । मैले दुई हजारभन्दा धेरै गीत, गजल, मुक्तक र कविता लेखिसकेकी छु । गीत लेखनको प्रेरणा कसरी मिल्यो ? सानैदेखि गीत, गजल र मुक्तक लेख्थें । पछि हङकङ निवासी साहित्यकार बज्रकुमार राईसँग भेट भयो । उहाँको सहयोगले लेख शैलीलाई अझ तिखार्ने...

ल्हाबब दुछेन के हो ?

ल्हाबब दुछेन (देवलोक अवतरण महोत्सव) शान्तिका महानायक भगवान् शाक्यमुनि बुद्धले सत्वहरूलाई दुःखको भाव सागरबाट मुक्त गराउनको लागि विभिन्न प्रकारको लीला (कार्य) हरू प्रदर्शन गर्नु भएको थियो । जस मध्ये ल्हाबब दुछेन अर्थात् देवलोक अवतरण महोत्वसव पनि एक पर्दछ । यो महोत्सव भोट पात्रो अनुसार हरेक वर्षको ९ औं महिनाको कृष्णा पक्ष द्ववदशीमा पर्दछ । यस वर्षको ल्हाबब दुछेन अर्थात् देवलोक अवतरण महोत्वसव मंसिर ५ गते आज आइतबारको दिन परेको छ । आज भन्दा करिब २५६० औं वर्ष पहिला लुम्बिनीमा महाराजा शुद्धोदन र महारानी मायादेवीको सुपुत्रको रुपमा राजकुमार सिद्धार्थ गौतमको जन्म भएको थियो । राजकुमार सिद्धार्थको जन्म भएको सातौं दिनमा महारानी मायदेवीको देहान्त भइ तुषित देवलोकमा जन्मनु भएको थियो । माता मायादेवीको देहान्त पश्चात् सिद्धार्थ गौतमको पालनपोषण उहाँकी बहिनी प्रजापति गौतमीले गर्नु भएको थियो । राजकुमार सिद्धार्थ गौतमलाई राजदरवारमा विभिन्न भौतिक सुख सम्पन्न रहेको स्थान उपलब्ध गराई दिदा पनि सबै भौतिक सुख परित्यग गरी २९ वर्षको उमेरमा प्रव्रजित हुनु भएको थियो । तत् पश्चात् आध्यात्मिक अभ्यासको क्रममा भा...